Retinol trong công cuộc giải cứu làn da hiệu quả bất ngờ bạn đã biết?

Từ lâu nay, Retinol được biết đến như một thần dược trong giới làm đẹp. Công dụng của Retinol hết sức được lòng hội chị em phụ nữ vì đẩy mạnh quá trình tái sinh tế bào, kích thích sản sinh collagen cũng như hỗ trợ trị mụn và kháng khuẩn, qua đó tăng cường tái tạo da, làm đầy nếp nhăn gấp, cải thiện khuyết điểm trên da và giảm mụn hiệu quả. Một làn da tươi trẻ, trắng sáng và căng tràn sức sống luôn là ước ao của bất cứ ai phải không nào. Vậy thì hôm nay các bạn cùng Blissberry tìm hiểu về hoạt chất ưu việt này nhé!

A. Khái niệm

1. Retinol là gì?

Retinol (1) là một dẫn xuất của vitamin A, vitamin tan trong dầu rất cần thiết cho sức khỏe. Để có hiệu quả trên da, retinol cần được chuyển hóa thành retinoic acid bởi các enzyme của da. Từ đó, hoạt chất này thúc đẩy các tế bào da cũ nhanh chóng chết đi nhằm nhường chỗ sự phát triển của các tế bào mới bên dưới. Đồng thời, Retinol cũng cản trở sự phân hủy collagen và làm dày lớp da nhằm ngăn chặn sự hình thành nếp nhăn.

2. Phân biệt Retinol và các Retinoid khác

Bên cạnh Retinol một thuật ngữ cũng thường xuyên được sử dụng để chỉ “thần dược” chống lão hóa này là Retinoid. Nói một cách đơn giản, Retinoid là nhóm các chất liên quan đến Vitamin A, bao gồm rất nhiều hoạt chất trong các sản phẩm thương mại quen thuộc trên thị trường như Tretinoin, Adapalene, Tazarotene, và cả chính Retinol. Và như đã đề cập ở trên, tất cả Retinoid đều cần ở dạng acid mới cho tác động được trên da.

Dựa trên các đặc điểm cấu trúc và thứ tự được tìm ra, các Retinoid có 4 thế hệ:

• Thế hệ 1: Retinol, Tretinoin
• Thế hệ 2: Etretinate, Acitretin
• Thế hệ 3: Adapalene, Tazarotene
• Thế hệ 4: Seletinoid G (2) 

Tương tự với thuốc để tác dụng sinh học sau khi hấp thụ vào trong cơ thể, Retinoid cần gắn vào thụ thể có trên bề mặt da của chúng ta, cụ thể ở đây là 2 nhóm thụ thể Retinoic Acid Receptor (RAR) và Retinoid X Receptor (RXR). Mỗi thế hệ của Retinoid có thể gắn kết với các thụ thể nhất định với ái lực khác nhau, từ đó dẫn đến sự khác biệt trong hiệu quả mà chúng mang lại.

Trong đó, 3 chất Retinoid được sử dụng chủ đạo hiện nay, gồm có:

• Tretinoin (sản phẩm thường gặp: Retin-A, Rectanyl) chính là Retinoic Acid nên không cần chuyển hóa mà có thể hấp thụ trực tiếp. Do đó, Tretinoin (4) cho tác động nhanh và mạnh mẽ trên da ngay ở nồng độ 0,025%. Tuy nhiên, tương ứng với hoạt tính, các phản ứng kích ứng da cũng có thể tăng mức độ trầm trọng theo nồng độ.
• Retinol là Retinoid ở dạng alcol, cần trải qua nhiều bước chuyển hóa mới cho được tác động hiệu quả. Do đó, các Retinoid dạng acid khác sẽ đạt được kết quả cao hơn rõ ràng so với Retinol trong việc chống lão hóa, cụ thể là ở cùng một nồng độ Tretinoin mạnh hơn Retinol khảng 20 lần.
• Adapalene (sản phẩm thường gặp: Differin, Klenzit MS) là dẫn xuất có tính chọn lọc thụ thể, ít gây kích ứng da. Adapalene hiện được sử dụng phổ biến trong điều trị mụn trứng cá.

Nói chung, sự lựa chọn dạng Retinoid và nồng độ đi kèm phụ thuộc vào mức độ nhạy cảm của làn da và mục đích bạn sử dụng Retinoid cho trị mụn hay chống lão hóa.

B. Vai trò của Retinol

Có thể nói 2 lợi ích lớn nhất mà Retinol cũng như nhóm Retinoid mang lại cho chúng ta chính là khả năng chống lão hóa và điều trị mụn.

1. Chống lão hóa

Công dụng vượt trội của các Retinoid chính là chống lại các dấu hiệu lão hóa. Vào năm 1995, nhóm nghiên cứu của Bhawan và cộng sự tiến hành đánh giá sự thay đổi của làn da sau khi sử dụng kem tretinoin 0,05% đã đưa ra kết quả cho thấy sự hình thành của các sợi collagen trong da sau 12 tháng sử dụng và lưu ý cần hơn 6 tháng điều trị với Tretinoin để cho mức độ cải thiện đáng kể trên da.

Có thể hoạt tính của Retinol yếu hơn Tretinoin, nhưng nghiên cứu của Kong và các cộng sự vào năm 2015 đã chứng minh rằng Retinol dạng bôi vẫn cho thấy tác động đáng kể đến các tế bào da lẫn cấu trúc biểu bì, hạ bì. Dù có thể Retinol cho những tác động tương tự Retinoic Acid. Các kết quả trên xác nhận hiệu quả chống lão hóa da đáng kể của Retinol đã được quan sát trên lâm sàng.

2. Điều trị mụn

Ngoài trị thâm nám, nếp nhăn thì một tác dụng nổi bật vượt trội khác của Retinol được nhiều người dùng công nhận chính là khả năng trị mụn. Các hướng dẫn gần đây về điều trị mụn trứng cá của Học viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD) và Diễn đàn Da liễu Châu Âu (EDF) đã xác nhận Retinoid có vai trò thiết yếu trong việc điều trị vấn đề da có sinh lý bệnh phức tạp này.

Retinol có thể loại bỏ các tế bào da chết tích tụ dưới lỗ chân lông giúp thông thoáng lỗ chân lông và giảm thiểu tiết dầu nhờn. Bên cạnh đó, Retinol có tác dụng kháng viêm trên da nên chúng rất có hữu hiệu trong việc trị mụn cũng như cải thiện vấn đề sưng, nóng, đỏ, đau do mụn mang lại. Cuối cùng, làn da của chúng ta sẽ lại được thông thoáng và không còn gặp phải tình trạng đau nhức, khó chịu của các nốt mụn viêm gây ra.

C. Sử dụng Retinol như thế nào

1. Đối tượng nào nên/không nên sử dụng Retinol

Nhờ khả năng chống lão hóa thần kỳ, Retinol thường được hội chị em phụ nữ mách bảo nhau khi bước sang tuổi 30. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể sử dụng Retinol từ sớm hơn để ngăn ngừa lão hóa cũng như điều trị vấn đề về da như mụn hoặc thâm nám.

Lưu ý đối tượng không được khuyến cáo sử dụng các Retinoid, tức bao gồm cả Retinol, gồm có :

• Phụ nữ có thai hoặc có kế hoạch có thai
• Phụ nữ đang cho con bú

Vì tình trạng dư thừa Vitamin A gây nên dị tật thai nhi nghiêm trọng.

Ngoài ra, bạn cũng cần thận trọng nếu mong muốn sử dụng Retinol nhưng nằm trong nhóm có tình trạng da như sau:

• Da nhạy cảm, da khô dễ bong tróc
• Chứng đỏ da vùng mặt (rosacea)
• Bệnh chàm (eczema)
• Mụn nang trầm trọng

2. Thêm Retinol vào chu trình chăm sóc da hằng ngày như thế nào?

Retinol hiện nay có ở các nồng độ 0,01%, 0,03%, 0,1%, 0,5% cho đến 1% và có thể cao hơn. Nhưng bạn biết rồi đó, làn da của chúng ta hết sức mong mạnh và nhạy cảm dẫn, thế nên việc lựa chọn liền Retinol 1% là điều không nên chút nào. Hầu hết các chuyên gia da liễu đều khuyên rằng:

• Bước đầu bạn nên xuất phát ở nồng độ thấp có thể từ 0,05% với lượng bằng 1 hạt đậu và tần suất 1-2 lần/tuần để da của chúng ta dễ dàng thích nghi với hoạt chất này.

Nếu không nhận thấy các tác dụng phụ bất thường trong vòng 2 tuần:

• Tiếp theo, bạn có thể từ từ nâng tần suất sử dụng lên 2-3 lần/tuần hoặc nhiều hơn nếu cần thiết.
• Thứ tự của Retinol trong quy trình skincare buổi tối là: Sữa rửa mặt > Toner > Treatment khác > chờ 20 phút > Retinol > Kem dưỡng ẩm
• Cuối cùng đừng quên bôi kem chống nắng phổ rộng vào buổi sáng, vì Retinol sẽ khiến da bạn tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.

Đối với những làn da khỏe, nhiều bác sĩ da liễu cho rằng bạn có thể bắt đầu ngay với liều 0,5% Retinol và một khi làn da đã thích nghi thì có thể thử ở liều 1% Retinol để cho tác dụng chống lão hóa hiệu quả nhất.

Để việc sử dụng Retinol của bạn hiệu quả và an toàn nhất có thể hãy chú ý:

• Đảm bảo sản phẩm Retinol bạn sử dụng không có bất kì thành phần nào gây kích ứng. Bạn có thể thoa lên vùng da cẳng tay và tránh tiếp xúc phần đó với ánh nắng mặt trời trong vòng 1 ngày để kiểm tra mức độ nhạy cảm của làn da mình với sản phẩm đó nhé!
• Chỉ nên sử dụng Retinol 1 lần trong ngày vào ban đêm.
• Tránh hầu hết bóng đèn và thiết bị điện tử vì ánh sáng nhìn thấy phát ra từ chúng tác động vào da có thể làm suy giảm hiệu quả của Retinol ở một mức độ nào đó.

3. Những lưu ý khi sử dụng Retinol

• Hiện tượng bong tróc, châm chích da khi sử dụng Retinol

Trong một vài tuần đầu, da bạn sẽ có thể gặp tình trạng nổi mẩn đỏ, khô, bong tróc, ngứa ngáy. Những hiện tượng này sẽ giảm dần khi làn da của bạn bắt đầu thích nghi với Retinol.

• Có thể dùng phương pháp đệm Retinol (buffering) đối với làn da nhạy cảm

Thông thường, bước dưỡng ẩm sẽ được thực hiện sau cùng trong chu trình skincare nhằm khóa ẩm cho da cũng như các tinh chất đã sử dụng trước đó. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể bôi Retinol sau khi đã thoa kem dưỡng ẩm nhằm giúp da bớt kích ứng hơn khi sử dụng Retinol. Cách làm này được gọi là Buffering, một phương pháp khá phổ biến với những người dùng Retinoid lâu năm. Một lớp mỏng kem dưỡng sẽ giúp da vừa đỡ kích ứng vừa dễ dàng phân tán kem Retinol lên mặt hơn rất nhiều.

• Thận trọng khi sử dụng Retinol chung với các treatment khác

Các hoạt chất có tính acid như BHA, AHA có thể làm Retinol mạnh hơn và gia tăng kích ứng cho làn da. Tuy nhiên, một số hoạt chất sử dụng chung với Retinol có thể kể đến như là Niacinamide, Azelaic Acid và Glycolic Acid. Hầu hết những chất này giúp gia tăng hiệu quả điều trị của Retinol, đặc biệt Niacinamide còn hỗ trợ hàng rào bảo vệ da, tăng độ ẩm cho da, và giảm kích ứng với Retinol.

• Kiên nhẫn và chú ý theo dõi tình trạng da

Retinol hay các Retinoid khác đều không phải là “thuốc tiên” để cho hiệu quả liền chỉ sau 1 thời gian ngắn sử dụng. “Everything takes time” - bạn cần kiên nhẫn với phương pháp chăm sóc da phù hợp với bản thân và đừng quên luôn luôn “lắng nghe” làn da mình. 

Hiện tượng đẩy mụn (purging) có thể sẽ xuất hiện sau khoảng 4-6 tuần đầu sử dụng Retinol. Tuy nhiên bạn không cần phải quá lo lắng vì đây là một quá trình da đào thải độc tố và mụn ẩn, thường xuất hiện khi sử dụng các sản phẩm đặc trị như Retinoid, BHA, AHA.

Sử dụng kem chống nắng là điều tiên quyết khi bắt đầu Retinol

Khi sử dụng Retinol, làn da có thể sẽ nhạy cảm hơn dưới ánh nắng. Do đó, bạn cần sử dụng kem chống nắng thường xuyên để bảo vệ da khỏi tia UV nhằm tránh bị cháy nắng và tổn thương thêm cho làn da

D. Một số sản phẩm Retinol gợi ý

1. Paula’s Choice Skin Balancing Super Antioxidant Concentrate Serum With Retinol

Nếu như mới bắt đầu sử dụng Retinol, bạn có thể thử Paula’s Choice Skin Balancing Super Antioxidant Concentrate Serum With Retinol với 0,03% Retinol. Serum được thiết kế dành riêng cho da thường đến dầu, và cho cảm giác nhẹ nhàng, dễ chịu, ít hiện tượng nóng hay châm chích da như Retinol ở cường độ cao. Khi da đã thích nghi tốt với sản phẩm sau vài tuần sử dụng, bạn có thể chuyển sang loại khác mạnh hơn.

2. La Roche Posay Retinol B3 Serum

Thứ hai trong danh sách là Retinol B3 Serum vừa được ra mắt trong năm 2021 của La Roche Posay, hãng dược mỹ phẩm nổi tiếng với các dòng sản phẩm dành riêng cho da nhạy cảm đến từ Pháp. Sản phẩm này được hãng giới thiệu là dưỡng chất ngăn ngừa lão hóa có chứa 0,3% Retinol trong đó gồm 0,1% Retinol tinh khiết và 0,2% Retinyl Palmitate, một Retinoid giải phóng chậm giúp sự hấp thu Retinol diễn ra từ từ và nhẹ nhàng hơn. 

Sự kết hợp trên giúp sản phẩm có thể là một lựa chọn tuyệt vời cho những làn da hơi nhạy cảm nhưng vẫn mong muốn thêm hoạt chất chống lão hóa này vào trong chu trình skincare của mình. 

Đặc biệt, công thức serum có bổ sung 2% Niacinamide và 10% Glycerin giúp ổn định hàng rào bảo vệ da và cải thiện tác dụng của Retinol.

3. The Ordinary Retinol 0.2%/0.5%/1%

Các sản phẩm Retinol của nhà The Ordinary

Đến từ Canada là thương hiệu drugstore nổi tiếng - The Ordinary, cũng có cho mình một dòng sản phẩm Retinol 0,2%-1%. Như các treatment khác của hãng, giá thành của dưỡng chất khá dễ chịu so với các sản phẩm Retinol hiện nay trên thị trường và có được nhiều phản hồi tích cực về hiệu quả từ khách hàng. 

Tuy nhiên, Retinol của The Ordinary được pha trong dung dịch dầu Squalane nên có nhược điểm nhỏ là kết cấu sản phẩm hơi dính và có thể gây cảm giác nhờn rít, nặng da khi thoa trên mặt.

4. Paula’s choice Clinical 1% Retinol Treatment

Lại là một sản phẩm Retinol của nhà Paula’s choice, Clinical 1% Retinol Treatment chứa Retinol tinh khiết kết hợp với vitamin C, chiết xuất cam thảo và yến mạch góp phần làm mờ các đốm nâu, tăng cường làm đều màu da. Sự có mặt của Peptide trong sản phẩm giúp da giảm kích ứng khi sử dụng Retinol.

5. OBAGI360 Retinol 0.5%/1.0%

Cuối cùng trong danh sách là bộ đôi sản phẩm Retinol siêu nổi tiếng đến từ nhà Obagi Medical. Không cần phải nói nhiều về các sản phẩm đặc trị của Obagi, Retinol kết hợp cùng các thành phần trong công thức đã được tối ưu hóa nhằm phù hợp với nhiều làn da mang lại tác động trẻ hóa, làm đầy vết nhăn và giảm mụn hiệu quả tối đa.

D. Chia sẻ từ Blissberry

Việc sử dụng Retinol ở liều cao cần tham khảo kĩ lưỡng hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Retinol là một hoạt chất tuyệt vời trong việc điều trị mụn và chống lão hóa, tuy nhiên nó cũng là một con dao hai lưỡi khi người dùng lạm dụng nhiều hoặc thiếu nghiên cứu trước khi sử dụng. Hi vọng bài viết trên của Blissberry sẽ giúp các bạn có sự lựa chọn đúng đắn.